Το 1776 ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ έγραψε δυο λόγια και γι' αυτούς που θέλουν το χρυσό στις Σκουριές...

"Αποφεύγοντας τους ανθρώπους, αναζητώντας τη μοναξιά, χωρίς πια να φαντάζομαι, σκεπτόμενος ακόμα λιγότερο, κι όμως προικισμένος με μια ιδιοσυγκρασία ζωηρή που μ' απομακρύνει από την ασθενική και μελαγχολική απάθεια, άρχισα ν' απασχολούμαι μ' όλα όσα με τριγύριζαν, και μ' ένα πολύ φυσικό ένστικτο έδωσα προτίμηση στα πιο ευχάριστα πράγματα. Το βασίλειο των ορυκτών δεν έχει μέσα του τίποτα το αξιαγάπητο κ' ελκυστικό, τα πλούτη του, κλεισμένα στα βάθη της γης, μοιάζουν απομακρυσμένα από τα βλέμματα των ανθρώπων για να μη δελεάσουν την πλεονεξία τους. Βρίσκονται εκεί σαν απόθεμα για να χρησιμέψουν μια μέρα στον άνθρωπο σαν υποκατάστατο στα αληθινά πλούτη που είναι πιο κοντά του και που τα βαριέται όσο εκφυλίζεται. Τότε πρέπει να καλέσει την βιομηχανία, τον κόπο και τη δουλειά για βοήθεια της συμφοράς του, ψάχνει τα σπλάχνα της γης, πάει να βρει στα βάθη της με κίνδυνο της ζωής του και σε βάρος της υγείας του, φανταστικά αγαθά στη θέση των πραγματικών αγαθών που του προσφέρει μόνη της η γη όταν ξέρει να τα χαρεί.
Φεύγει από τον ήλιο και τη μέρα που δεν είναι πια άξιος να τη βλέπει, θάβεται ζωντανός και καλά κάνει, γιατί δεν του αξίζει πια να ζει στο φως της μέρας.
Εκεί λατομεία, γκρεμοί, σιδεράδικα, ένα σύνολο από αμόνια, σφυριά, καπνό και φωτιά, διαδέχονται τις απαλές εικόνες της δουλειάς στους κάμπους. Τα χλωμά πρόσωπα των δυστυχισμένων που λιώνουν μέσα στους μολυσμένους ατμούς των ορυχείων, μαύροι σιδεράδες, απαίσιοι κύκλωπες, είναι το θέαμα που οι εγκαταστάσεις των ορυχείων, στα βάθη της γης, αντικαθιστούν τις πρασινάδες, τα δάση και τα λουλούδια, το γαλανό ουρανό, τους ερωτευμένους βοσκούς και τους γεροδεμένους αγρότες, στην επιφάνειά της.
Είναι εύκολο το παραδέχομαι να πας να μαζέψεις άμμο και πέτρες, να γεμίσεις τις τσέπες σου και το εργαστήρι σου, και μ' αυτά να πάρεις το ύφος ενός φυσιολόγου: αλλά εκείνοι που αφοσιώνονται και περιορίζονται σ' αυτού του είδους τις συλλογές είναι συνήθως πλούσιοι αμόρφωτοι που δε ζητούν απ' αυτές παρά την ικανοποίηση της επίδειξης. Για να προκόψει κανείς στη μελέτη των ορυκτών, πρέπει να είναι χημικός και φυσιοδίφης, πρέπει να κάνει κοπιαστικά και δαπανηρά πειράματα, να δουλεύει σε εργαστήρια, να ξοδεύει πολύ χρήμα και χρόνο ανάμεσα σε κάρβουνο, στα χωνιά, τους φούρνους, τους αποστακτήρες, μέσα στον καπνό και τους ασφυκτικούς ατμούς, πάντα με κίνδυνο της ζωής του και συχνά σε βάρος της υγείας του.
Απ' όλη αυτή τη θλιβερή και κουραστική δουλειά προκύπτει συνήθως πολύ λιγότερη γνώση παρά κομπασμός, και που βρίσκεται ο πιο μέτριος χημικός που δε νομίζει πως έχει εισδύσει σ' όλες τις μεγάλες λειτουργίες της φύσης γιατί βρήκε ίσως κατά τύχη μερικούς μικρούς συνδυασμούς της τέχνης του;"

εκδόσεις Σ.Ι.Ζαχαρόπουλος
Κλασσική λογοτεχνία 79
Ζαν Ζακ Ρουσσώ
Οι ονειροπολήσεις του μοναχικού οδοιπόρου
σελ. 114-115